Polska pod mikroskopem
Ranking najczystszych
Polskich miast

Bankomaty należą do jednych z tych obiektów w przestrzeni miejskiej, z których korzysta bardzo wiele osób, a co z tym związane, stanowią skupisko drobnoustrojów, które dodatkowo mogą się przenosić. Badania mikrobiologiczne pokazały, które polskie miasta posiadają najczystsze bankomaty, a które najbrudniejsze pod kątem liczby znalezionych bakterii.

Mieszkańcy Gdańska mają powody do zadowolenia – w ich mieście wykryto najmniejszą liczbę bakterii na bankomatach (44), co może świadczyć o tym, że w tym mieście bankomaty są dezynfekowane stosunkowo najczęściej. Na podium znalazły się również takie miasta jak Łódź (200 bakterii) i Bydgoszcz (240 bakterii). Na niektórych spośród wszystkich przebadanych bankomatów znaleziono pleśń oraz grzyby, które jak wiadomo mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia.

Za ścisłą czołówką TOP3 zestawienia znalazły się miasta, w których liczba bakterii na bankomatach była wyższa minimum dwukrotnie. Na czwartej pozycji uplasował się Białystok (400 bakterii), na piątej Kraków (500 bakterii), na szóstej Lublin (900 bakterii), a na siódmej Wrocław (1500 bakterii).

Największą liczbę bakterii znaleziono w następujących miastach: Katowice (2000 bakterii), Poznań (2500 bakterii) i Warszawa (3000 bakterii), w której odnotowano największą liczbę drobnoustrojów.

Powyższe dane mogą szokować, chociaż jeśli weźmiemy pod uwagę wszystkie przebadane powierzchnie i wyciągniemy średnią okazuje się, że bankomaty zajęły trzecie miejsce pod kątem czystości miejsc w przestrzeni miejskiej (średnia liczba bakterii: 1128). Brudniejszymi miejscami od samych bankomatów okazały się komunikacja publiczna (średnia liczba bakterii: 1409) oraz dworce (średnia liczba bakterii: 1804).

Dodatkowe badania jakościowe przeprowadzone na zebranych próbkach pozwoliły zidentyfikować m. in. Enterococcus faecalis – (paciorkowiec kałowy) który jest bakterią wywołującą zakażenia pęcherza moczowego oraz zapalenie cewki moczowej oraz Acinetobacter lwoffii– rodzaj bakterii względnie chorobotwórczej mogącej wywoływać zakażenia szpitalne (zapalenie płuc, skóry, układu moczowego oraz ośrodkowego układu nerwowego). Wchodzi w skład mikroflory fizjologicznej skóry i śluzówki jamy nosowo-gardłowej.

Przeprowadzone badanie przypomina jak ważne jest zachowanie ostrożności w postaci dezynfekcji rąk zaraz po skorzystaniu z bankomatu, dzięki czemu prawdopodobieństwo zakażenia będzie znacznie niższe.

Badaniom zostały poddane losowo wybrane bankomaty w przestrzeniach zamkniętych.

W drugiej połowie rankingu znalazły się takie polskie miasta jak Warszawa (340), Białystok (400) czy Poznań (600 bakterii). Taki sam wynik jak Katowice (1000 bakterii) osiągnął Lublin.

Średnia liczba bakterii znaleziona w galeriach handlowych wynosi 452. Wynik ten jest najlepszy spośród innych badanych powierzchni. Można przyjąć, że dzięki dbałości o czystość i częstą dezynfekcję, ludzie zyskują możliwość robienia zakupów w czystszych warunkach.

Warto w tym miejscu jeszcze wyszczególnić fakt, że pod kątem czystości powierzchni wytypowanych do badania w przestrzeni publicznej, wyniki z galerii handlowych wykazały najmniejszą średnią liczbę 452 bakterii w stosunku do pozostałych. Może to być spowodowane bieżącą dezynfekcją powierzchni wspólnych ze względu na panującą sytuację epidemiczną w Polsce.

Łódź, Poznań i Katowice z najczystszymi sklepami w Polsce

W ścisłej czołówce miast, w których znaleziono najmniejszą liczbę bakterii na wózkach sklepowych, znalazły się: Poznań (20 bakterii), Katowice (60 bakterii), i Łódź (180 bakterii). Jednym z powodów znalezienia się tych miast na wysokich pozycjach jest z pewnością częsta dezynfekcja wózków sklepowych. Poza podium znalazły się miasta, w których liczba bakterii przekroczyła 200: Wrocław (260 bakterii), Kraków (400), Warszawa (500 bakterii), Lublin (500 bakterii), Bydgoszcz (660 bakterii), Białystok (1000 bakterii). Najmniej powodów do zadowolenia mają mieszkańcy Gdańska (2500 bakterii).

Średnia liczba bakterii znaleziona na przebadanych wózkach sklepowych wynosi 608, co w rankingu najbrudniejszych powierzchni daje 3 pozycję – gorszy wynik mają tylko dworce oraz komunikacja miejsca. Z pewnością jest to przestrzeń do pracy, jeśli dodatkowo weźmiemy pod uwagę to, że w wózkach sklepowych przewożone są również artykuły spożywcze.

Na jednej z analizowanych próbek wykryto bakterie Pseudomonas syringae – to rodzaj szeroko na świecie rozprzestrzenionych bakterii. Według ankiety przeprowadzonej w 2012 r. wśród fitopatologów przez czasopismo Molecular Plant Pathology zajmuje pierwsze miejsce na liście najgroźniejszych bakteryjnych patogenów roślin. W Polsce i w wielu krajach świata ma status organizmu kwarantannowego.

Czy dezynfekcja wózków sklepowych jest obowiązkowa?

Chociaż słyszymy komunikaty o dbałości sieci handlowych o aspekt higieny wózków i koszyków sklepowych, w rzeczywistości bywa różnie. Dlaczego tak jest? Wynikać to może z braku jednoznacznych przepisów, które wskazywałyby sposób, w jaki sklepy powinny zapewniać czystość i dbać o dezynfekcję. Przepisy nie dają jednoznacznej gwarancji czystego koszyka, ponieważ sformułowania zawarte w przepisach są mało dokładne, bo co to znaczy, że przedsiębiorca jest zobowiązany do utrzymania „właściwej” czystości sprzętu, która „nie będzie powodowała zagrożenia dla zdrowia konsumenta”. Z kolei częstotliwość mycia właściciel sklepu powinien określić „w procedurach dobrej praktyki higienicznej”. Ponadto przedsiębiorca powinien udokumentować, że proces mycia jest przeprowadzany w sposób skuteczny. Pytanie co w świecie bakterii, grzybów i pleśni oznacza “skuteczny”?

Przepisy prawa żywnościowego nie określają sposobu mycia i dezynfekcji wózków i koszyków sklepowych, więc przedsiębiorca, tworząc tę procedurę, sam decyduje o sposobie ich czyszczenia i częstotliwości. Jeśli kontroler sanepidu uzna, że przedsiębiorca nie przestrzega wymagań higienicznych, sklep może zostać ukarany grzywną w maksymalnej wysokości 1000 zł. Biorąc pod uwagę koszt mandatu w stosunku do kosztów dezynfekcji wózków sklepowych wiele sklepów nie decyduje się na systematyczne dbanie o higienę i czystość wózków oraz koszyków.

Najwięcej bakterii w komunikacji miejskiej znajduje się w Poznaniu i we Wrocławiu

W obliczu pandemii w Polsce podjęto szereg działań, mających na celu ochronę pasażerów komunikacji zbiorowej przed chorobotwórczymi zarazkami. Oprócz dezynfekcji pojazdów, wydzielono bezpieczną przestrzeń mającą na celu chronienie kierowcy, zniesiono możliwość kupowania biletów bezpośrednio u niego, a także wprowadzono nakaz podróżowania w maseczkach. Mimo tych działań łączna średnia ilość bakterii wskazana na przebadanych poręczach w komunikacji miejskiej wynosi 1409, co w rankingu najbrudniejszych powierzchni, oznacza trzecią pozycję.

Podczas przeprowadzonego badania zidentyfikowano Pseudomonas syringae – bakterię, która na liście najgroźniejszych bakteryjnych patogenów roślin, zajmuje pierwsze miejsce i może stanowić potencjalne zagrożenie dla zdrowia oraz Pseudomonas lundensis – bakterię powodującą psucie się żywności.

Zgodnie z wynikami badań mikrobiologicznych pasażerowie komunikacji miejskiej w Łodzi mogą liczyć na najlepsze warunki pod kątem czystości (tylko 30 znalezionych bakterii). Stosunkowo dobrym wynikiem może poszczycić się Kraków (40 bakterii), który zajął drugą pozycję pod kątem czystości. Na trzecim miejscu znalazł się Lublin z wynikiem znacznie odbiegającym od poprzednich miast (300 bakterii). Warto wspomnieć, że na poręczy w komunikacji miejskiej w Bydgoszczy znaleziono m. in. Citrobacter braakii – bakterię, która może wywołać sepsę u osób z obniżoną odpornością.

Niechlubny tytuł najbrudniejszej komunikacji w Polsce odnotował Poznań, który z wynikiem 5000 bakterii zajął ostatnią pozycję. Przedostatnią pozycję z wynikiem 2500 bakterii zajął z kolei Wrocław, który odnotował taką samą ilość znalezionych bakterii jak Katowice, ale biorąc pod uwagę inne kategorie oraz ogólne wyniki to właśnie Wrocław odnotował niższą pozycję.

Pod kątem czystości na dworcu zdecydowanym liderem zestawienia jest Białystok (16 bakterii). To właśnie to miasto może pochwalić się mianem najczystszego dworca w Polsce zapewniając przy tym swoim pasażerom najlepsze warunki pod kątem higieny. W czołówce znalazł się również Wrocław (60 bakterii) i Bydgoszcz (200 bakterii). Na końcu rankingu w tej kategorii znalazł się Poznań z wynikiem 6500 bakterii, który w kolejnej kategorii zajmuje ostatnie miejsce pod kątem czystości.

W ogólnym rachunku średniej liczby bakterii na wybranych do badań miejscach i powierzchniach dworce wypadły najgorzej w rankingu. Może mieć to związek z dużą liczbą osób, które codziennie przemierzają dworce, jak również z niedostateczną ich dezynfekcją. Jest to z pewnością przestrzeń do pracy dla władz miast, ponieważ zaniedbania w tej strefie mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia mieszkańców i wszystkich pasażerów.

Warto tutaj dodać, że średnia liczba znalezionych bakterii (1840 bakterii) na dworcach jest największa spośród wszystkich pozostałych powierzchni.

Dodatkowe badania jakościowe pozwoliły zidentyfikować m. in. Pseudomonas lundensis – bakterię powodującą psucie się żywności oraz bakterie Citrobacter braakii – występującą głównie w moczu. U osób z osłabioną odpornością może nawet powodować sepsę.

Wyniki badań pokazały przykłady niebezpieczeństw, które na nas czyhają praktycznie na każdym kroku, dlatego przy każdej wizycie warto pamiętać o zachowaniu środków ostrożności w postaci np. częstej dezynfekcji rąk oraz przedmiotów osobistych w celu zminimalizowania ryzyko przenoszenia bakterii lub nawet zakażenia.